Onderzoek
Uitgelicht
Ervaring patiënten en zorgverleners over aan-en uitdoen van steunkousen
Het Wit-Gele Kruis bezocht meer dan drie miljoen keer een patiënt om een steunkous aan of uit te doen. Dat zijn dus dagelijks meer dan 10 000 bezoeken en 23% van het totaal aantal bezoeken van het Wit-Gele Kruis. In ongeveer 30% van de gevallen is deze handeling niet gecombineerd met een andere zorg dus moet de zorgverlener enkel naar de patiënt om die handeling uit te voeren. Het Wit-Gele Kruis zag hierin een opportuniteit om te exploreren hoe we onze zorgverleners, en patiënten en hun mantelzorgers, kunnen ondersteunen in deze fysiek belastende, maar frequent voorkomende zorg.
Onder de loep
Er vonden in totaal vijf focusgroepen plaats: vier met zorgverleners (verpleegkundigen én zorgkundigen) en één met referentieverpleegkundigen of domeinexperten. Hierbij ging het in totaal om 41 deelnemers. Daarnaast vonden er in totaal acht diepte-interviews plaats met patiënten, waarvan bij vier patiënten hulpmiddelen werden gebruikt voor het aan- en uitdoen van steunkousen.
Resultaten
Uit onze studie blijkt dat zowel zorgverleners als het merendeel van de patiënten inzicht hebben in de pathologie rond en het belang van het dragen van steunkousen. Tegelijk kan worden gesteld dat er vanalles beweegt en gebeurt op het vlak van deze zorg, maar dat beide partijen een gebrek aan een uniform en duidelijk beleid aanvoelen. Een beleid dat op basis van de resultaten van deze studie minstens het volgende moet bevatten:
- Aandacht voor de bewustwording: het aan- en uitdoen van steunkousen is omwille van zijn fysieke belasting voor zowel de zorgverleners als de patiënt en zijn mantelzorger, de complexiteit van de achterliggende pathologie, en de noodzaak aan kennis omtrent o.a. type steunkousen, belang van correct opmeten en het instructies rond het gebruik van hulpmiddelen in de brede zin, niet te beschouwen als ‘zomaar eens kousjes aan- en uitdoen’. In dat kader is het belangrijk na te denken over de opmaak van een uniform protocol voor het Wit-Gele Kruis, dat eventueel sectorbreed kan worden uitgerold.
- Maatschappelijk & medisch verantwoorde zorg. Zorgverleners en patiënten of mantelzorgers zijn doorgaans heel begripvol naar elkaar toe. Zorgverleners passen zich makkelijk aan het dagschema van de patiënt en zijn mantelzorger aan en omgekeerd gebeurt dat ook. Echter, uit deze studie blijkt ook dat sommige patiënten/mantelzorgers hun zorgverlener toch laten komen, terwijl er iemand aanwezig is, die de zorg kan opnemen.
- Gebruik van hulpmiddelen: Binnen de organisatie worden er meerdere hulpmiddelen gebruikt bij het aan- en uitdoen van steunkousen, afhankelijk van de noden van de patiënt en de ervaring van de zorgverlener. Zowel zorgverleners als patiënten onderstrepen het belang van hulpmiddelen om wonden te vermijden en voor het comfort van de patiënt. Toch blijkt het niet altijd evident: de patiënt moet vaak zelf instaan voor de kost van het (dure) hulpmiddel en sommigen kiezen een hulpmiddel waar ze zelf niet mee overweg kunnen.
Hoe verder?
In 2024 gaan we binnen het Wit-Gele Kruis kijken naar de voorwaarden waaraan een ideaal hulpmiddel moet voldoen, en werken we een flowchart uit voor onze zorgverleners (voor welk type steunkous is welk hulpmiddel het meest ideaal). Hierbij zoeken we niet enkel naar alternatieve oplossingen die kunnen worden gebruikt in de thuisverpleging, maar ook in ziekenhuizen of andere zorginstellingen.
